’S e nobhail eachdraidh àm-ri-teachd a th’ ann an 2312, le Kim Stanley Robinson, an 17mh nobhail aige, agus gun teagamh, an tè as ainmeil. Thàinig an nobhail a-mach an clò ann an 2012, agus mar a bhiodh dùil bhon tiotail, tha an nobhail stèidhichte trì ceud bliadhna anns an àm ri teachd, ann an 2312. Mun àm sin, chithear gu bheil bithean daonna air ar rian-grèine a coilineachadh air fad bho Mhearcair gu Pliuto, agus ’s e na coilinidhean seo, agus droch staid ar phlanaid dhachaigh, an Talamh, prìomh cuspairean na nobhail. Leanaidh sinn ceathrar charactaran: dealbhadair-tìre eadar-ghnè bho Mhearcair; seòltaire leth-losgainn bhon ghealaich, Tìotan, mu Shatarn; sgrùdaiche-poileis beag bho Mhàrs agus Talamhach òg bho New Jersy, is iad uile a’ siubhail eadar na planaidean agus na gealaichean anns an rian-grèine, an sàs ann an corra atharrachadh mòra a thachras anns a’ bhliadhna fo cheist.

’S ficsean-saidheans fìorasach a th’ ann an 2312. Tha an teicneòlas ann an 2312 uile so-chreidsinn agus a’ leantainn bho na riaghailtean fiosaics mar as aithne dhuinn iad an-dràsta. Chan fhaicear siubhail nas luaithe na leus, mar eisimpleir, ach mìneachadh mionaideach air gnìomh an tìr-chruthachaidh air planaidean cèin. Ach a thuilleadh air sin, tha ùidh làidir aig Robinson anns na caractaran aige, anns a’ bheatha mhoralta agus shaiceòlach aca, agus anns na dàimhean eatarra. Tro shaidheans-ficsean, tha Robinson a’ cnuasachadh air na ceistean: dè th’ ann am beatha fhiachail agus dè an dleasdanas againn dha ar caraidean agus dha ar prionnsabalan, gu h-àraidh nuair a tha e coltach gu bheil na dleasdanasan againn do charaidean agus do phrionnsabalan a’ dol as àicheadh a chèile?

Ann an dòigh, chan eil dad as ùr ann an 2312 a thaobh chuspair. Chithear na h-aon chùraman ann an iomadh nobhail fhicsean-saidheans eile a chaidh foillseachadh o chionn greis: iar-daonnachd, tùr innealta, caitheamh na h-àrainneachd, strì eadar diofar shiostaman poilitigeach agus eaconomach, agus coilineachas anns an rian-ghrèine againn. ’S e na tha a’ comharrachadh na nobhail seo càileachd an sgrìobhaidh innte agus doimhneachd a’ cnuasachaidh air na cuspairean gu h-àrd. Is iongantach cho farsaing ’s a tha eòlas Robinson, gum b’ urrainn dha sgrìobhadh gu h-ùghdarail air cuspairean cho farsaing ri litreachas, feallsanachd, coimpiutaireachd, an àrainneachd, fiosaics, bitheòlas, teòraidh shòisealta agus poileataics.

Coltach ri Iain M. Banks, tha Robinson air fiscsean-saidheans a sgrìobhadh a tha meòrachail agus ioma-chuspaireil — “the fiction of ideas” mar a thuirt Ray Bradbury — ach cuideachd, ficsean-saidheans a tha ag obair mar dheagh sgeulachd spòrsail. Agus ann an 2312, tha Robinson air deuchainneachadh beagan le cruth na nobhail ann an dòigh a chuir Moby Dick nam chuimhne, a’ siubhail air falbh beagan bhon aithris dhìrich àbhaistich, agus eadar na caibideilean aithriseach dhen sgeulachd, a’ cur rithe caibideilean beaga de liostaichean de bhriathran air diofar chuspairean a bhuineas don nobhail, caibideilean sruth-mothachaidh bho eanchainn coimpiutair fhèin-mhothachail, agus caibideilean beaga eile a tha coltach ri earrannan a bha air an gearradh de theacsaichean teòiridheal neo-fhicsean.

Anns an t-seagh seo, tha 2312 rud beag coltach ri ficsean litreachail doilleir, gum feum an leughadair beagan obair a dhèanamh gus an teacsa a ghabhail a-steach, ach a dh’aindeoin sin, mholainn 2312 mar nobhail do chuid nach àbhaist dhaibh ficsean-saidheans a leughadh. Air sàilleabh ’s gu bheil 2312 cho deuchainneach, bhiodh i math mar inntrigeadh don chuid a tha teagmhach mun genre, a’ sealltainn cho farsaing a dh’fhaodadh ficsean-saidheans a bhith.

Chan eil 2312 gun lochd. Aig amannan bha am plot fhèin rudeigin doirbh a chreidsinn. Bha e doirbh a chreidsinn gun robh an ceathrar seo uile an sàs ann am mòran thachartasan cudromach, ach eadar-dhealaichte, air feadh an rian-ghrèine. Agus aig amannan, bha mi a’ faireachdainn gun robh cabhag air Robinson aig an deireadh, gun do chaill e foighidinn anns an sgeulachd aige fhèin. B’ fheàrr leam barrachd mionaideachd mu chuid dhe na tachartasan gaisgeil aig deireadh an leabhair. Ach na gearanan sin gu aon taobh, ’s e sàr nobhail a th’ ann an 2312, airidh air a chliù, air an fhèill agus air na duaisean a choisinn i.